Community Abonneren
×

Eerstelijns verblijf is ontbrekende schakel in het zorg- en welzijnssysteem

Het is wenselijk om het eerstelijns verblijf onder te brengen in de Zvw in plaats van de Wlz.

Het eerstelijns verblijf is in het zorg- en welzijnssysteem de ontbrekende schakel. De huidige subsidieregeling zorgt voor een tussenoplossing. De NZa heeft een advies uitgebracht over een definitieve regeling. Eerstelijns organisaties worden expliciet genoemd bij de uitvoering. Het ministerie van VWS heeft aangegeven de nieuwe beleidsregel pas vanaf 2017 in te willen voeren. 

In 2015 is er een subsidieregeling die voortvloeit uit de AWBZ: hiertoe is 96 miljoen euro beschikbaar dit jaar. De NZa gaat uit van drieduizend tot vijfduizend per jaar op basis van het rapport van HHM (2014). Aangezien die schatting echter vóór de invoering van de Wlz heeft plaatsgevonden, is een onderschatting mogelijk, maar dat zal worden bepaald door de inclusiecriteria en voorwaarden. Doordat het een aanspraak wordt in de Zvw heeft de zorgverzekeraar zorgplicht en de verzekerde recht op de aanspraak. Terminale zorg thuis valt onder de wijkverpleging (Zvw). Maar als iemand niet thuis kan of wil overlijden, is de eerstelijns verblijfregeling van toepassing. Op basis van de laatst bekende cijfers overlijdt het overgrote deel van de mensen in het ziekenhuis en slechts een klein deel thuis. De Eerstelijns voorspelt dat het aantal patiënten binnen de eerstelijns verblijfregeling fors kan oplopen.

Aangezien de Wlz alleen een kader biedt voor langdurig verblijf, is het kortdurend verblijf onderdeel geworden van de Zvw. Het is ook een logische schakel in het systeem, want de Wlz, Wmo en Zvw gaan uit van het principe “langer thuis”. Tegelijk is daardoor in de praktijk een tijdelijke opvang nodig als “langer thuis” even niet kan, of in de laatste levensfase. Eerstelijns verblijf is gericht op herstel en terugkeer naar de thuissituatie na een event of crisissituatie thuis, bij ziekenhuisopname en bij palliatieve of terminale zorg met een maximum van 1095 dagen (na 3 x 365 dagen is de Wlz van toepassing). Maar dit komt in de praktijk nauwelijks voor, omdat vaak al veel eerder een Wlz-indicatie van toepassing is, als duidelijk is dat de patiënt niet meer naar huis kan. Ook het plotseling wegvallen van mantelzorgers kan een reden zijn voor eerstelijns verblijf, maar dan moet er wel een risico voor escalatie bestaan. Anders is er sprake van respijtzorg en daarmee bekostiging vanuit de Wmo. Het is wenselijk om het eerstelijns verblijf onder te brengen in de Zvw in plaats van de Wlz, om te voorkomen dat er afwenteling plaats vindt door de zorgverzekeraars. De Zvw zal dan ook risico dragend worden opgenomen in de Zvw (op termijn).