Als artsen de naderende dood op tijd markeren en bespreekbaar maken, kunnen patiënten rekenen op goede, individuele palliatieve zorg. Dat is de ervaring van de samenwerkende huisartsen, specialisten, apothekers en patiëntenorganisaties binnen de proeftuin Anders Beter in de Westelijke Mijnstreek. Onder de noemer Gewenste Zorg in de Laatste Levensfase startten zij een transmuraal zorgpad voor patiënten in de laatste levensfase. Met succes!
Vroeger heerste nog het idee dat je als arts maar beter niet kon praten over de naderende dood. “Die denkwijze is totaal achterhaald”, aldus Chantal de Weerd, geriater van Zuyderland Medisch Centrum Sittard-Geleen. “Onderzoek toont aan dat openheid rond de laatste fase patiënten letterlijk goed doet. Door betere symptoomcontrole leven ze bijvoorbeeld comfortabeler, mogelijk zelfs langer.”
Reden genoeg voor een nieuwe kijk op palliatieve zorg. Maar er zijn ook andere aanleidingen, zoals de vele ongewenste acute opnames, complexe vragen aan huisartsen of onnodig en verkeerd medicijngebruik in de laatste levensfase. Chantal de Weerd is een van de initiatiefneemsters van ‘Gewenste Zorg in de laatste Levensfase’. Onder de paraplu van de proeftuin Anders Beter ging het project anderhalf jaar geleden van start in de Westelijke Mijnstreek van Limburg.
Van reactief naar proactief
“De kern van het project is een transformatie van reactief naar proactief handelen”, vetelt De Weerd. Ter illustratie schetst ze het nieuwe zorgpad, waarbij vijftien huisartsen, twaalf specialisten en tien apothekers zijn aangesloten. “Eerste, belangrijke stap is dat de eerste en tweede lijn samen het moment markeren waarop een patiënt in aanmerking komt voor palliatieve zorg. In een palliatief assessment met de patiënt en zijn naasten komen diverse thema’s aan de orde. Welke dingen wil de patiënt nog graag doen? Worstelt hij met angst- of depressieve gevoelens? Welke zorg wenst hij nog wel of juist niet?” De uitkomst van het gesprek wordt vastgelegd en besproken in een multidisciplinair overleg. Daarop houdt de apotheker een medicatiereview. Tot slot stelt de hoofdbehandelaar een individueel zorgplan op waaraan alle betrokken partijen zich houden.
Onderzoek
De voortgang en effecten van het project Gewenste Zorg in de Laatste Levensfase worden vastgelegd door de Universiteit Maastricht en IQ Healthcare. Hieruit blijkt dat palliatieve patiënten gemiddeld genomen ruim een maand eerder in zorg komen dan aan het begin van het project. Daarnaast zijn er minder acute opnames en sterven meer mensen thuis zoals gewenst. Dat zorgt voor rust en tevredenheid, ook bij nabestaanden.”
Auteur: Ingrid Beckers
Download het volledige artikel hier: