In het Nederlandse zorgsysteem hangt alles met alles samen. Wie heeft nog het overzicht? En hoe houdbaar is het zorgsysteem op langere termijn? De Eerstelijns legt de vinger op de zere plek in de discussion paper ‘Complexiteitsreductie als oplossing voor duurzame zorg in Nederland’. Lees de samenvatting of download de volledige paper en discussieer mee op LinkedIn.
Verschillende ontwikkelingen ondermijnen de houdbaarheid van ons zorgsysteem. Allereerst de toename van het aantal chronisch zieken in combinatie met de vergrijzende samenleving en mensen die veelal nog uitgaan van het paradigma verzorgingsstaat. Hierdoor nemen zij te weinig verantwoordelijkheid voor hun eigen gezondheid, om te beginnen door gezond gedrag. Mede als gevolg hiervan wordt veel aandacht besteed aan de medische oplossing van problemen en veel minder aan het voorkomen van ziekte. Ook het gezondheidssysteem gaat nog te veel uit van zorgprofessionals en -organisaties in plaats van verantwoordelijke burgers en patiënten.
Problemen erkennen
Maar bovenal is de wijze waarop de zorg is georganiseerd te complex geworden. Hierdoor is het voor deskundigen al nauwelijks te overzien, laat staan voor burgers, patiënten, mantelzorgers en zorgaanbieders. Dit ondermijnt het vertrouwen en de solidariteit. Als hier niets aan verandert, is het wachten op een zogenaamde perfect storm: het moment waarop alle mogelijke negatieve factoren bij elkaar komen. Door te erkennen dat er problemen zijn en een start te maken met oplossingen, kan een deel van de risico’s worden beperkt, voorkomen of geaccepteerd als een verantwoorde maatschappelijke keuze.
Het grootste probleem
De effecten van de decentralisaties in 2015 zullen de komende jaren nog merkbaar zijn. Het zal de nodige aandacht vragen om de kwaliteit, toegankelijkheid en continuïteit van zorg en ondersteuning te borgen. De beleidsvrijheid van gemeenten versus de gedetailleerde aanspraken in de Zorgverzekeringswet (Zvw) en Wet langdurige zorg (Wlz) zorgen voor afstemmingsproblemen die kwetsbare groepen (kunnen) treffen. De complexiteit van bekostiging, taal, domeinafbakening, transitieprocessen, ICT en het aantal betrokken partijen vormt wellicht het grootste probleem in ons huidige zorg- en sociale systeem. Het leidt tot verspilling en demotivatie van zorgprofessionals en tot onduidelijkheid en frustratie bij zorggebruikers. Terwijl plezier in het werk juist de zorgsector aantrekkelijk moet maken in een tijd waar personeel schaars wordt.
Paradigmashift
De groeiende welvaart, voortschrijdende kennis en techniek heeft er bovendien toe geleid dat ziekte en ouderdom door delen van de bevolking als onwenselijk worden gezien. Het is tijd voor een andere, positieve benadering van ouderdom en ziekte. Als de gezondheidszorg onvoldoende antwoord geeft op de veranderende zorgvraag ontstaat er maatschappelijke onrust en een verdere tweedeling tussen rijk en arm, gezondheidsvaardigen en niet gezondheidsvaardigen. Voortzetting van een paradigmashift van zorg naar gezondheid is noodzakelijk.
Lees de uitgebreide analyse en aanbevelingen:
– Artikel ‘Complexiteit zet Nederlands zorgsysteem onder druk’
– Discussion paper ‘Complexiteitsreductie als oplossing voor duurzame zorg in Nederland’
Auteur: Jan Erik de Wildt
Download het volledige artikel hier:
Download het volledige paper hier: