Een betere levenskwaliteit voor mensen met dementie? Zorgverleners in de eerste lijn kunnen zich laten inspireren door de kenmerken van de vijf zogeheten ‘blue zones’. Dit zijn gebieden waar mensen gemiddeld een hogere leeftijd bereiken en ook langer verschoond blijven van gezondheidsproblemen dan in de rest van de wereld.
“Wie de zorg heeft over iemand met dementie, moet kwaliteit van leven plaatsen op plek één, twee en drie.” Dat zegt ouderenpsycholoog Frans Hoogeveen. Hij heeft zelf met mensen met dementie te maken bij Florence, een Haagse organisatie die zowel intramurale zorg als thuiszorg levert. Tijdens zijn periode als lector Psychogeriatrie aan de Haagse Hogeschool, tussen 2009 en 2017, boog Hoogeveen zich over verbetering van levenskwaliteit bij dementie. Hij is ervan overtuigd dat hierbij lessen zijn te trekken uit de blauwe zones. “Aan dementie liggen verschillende factoren ten grondslag”, legt hij uit. “Stel, jij hebt erfelijke aanleg voor dementie op oudere leeftijd, dan kan je het moment met de juiste levensstijl misschien een aantal jaren uitstellen. De blauwe zones bieden een recept voor een hoge levensverwachting en meer gezonde jaren. We kunnen hiermee ons voordeel doen, ook op het vlak van dementie.”
Wijs
Uit zijn onderzoek kwam naar voren dat mensen met dementie dezelfde zaken belangrijk vinden als mensen zonder dementie: relaties met naasten, zingeving en eigen regievoering. “In al deze factoren wordt voorzien in de blauwe zones”, vertelt Hoogeveen. Naast gezond – veelal plantaardig – eten en bewegen, is zingeving een belangrijke component van het leven in de blauwe zones. Ouderen worden niet vergeetachtig, maar wijs gevonden. En ze blijven aan het werk. Maar het meest interessant vindt Hoogeveen de sociale factor. “Als je de mensen bij je houdt die je dierbaar zijn, met wie je zaken onderneemt en die jou steunen, blijkt dat levensverlengend te zijn en de gezondheid te bevorderen.”
De hele mens
Hoe kunnen we succesfactoren uit de blauwe zones vertalen naar de eerstelijnszorg? “Kijk naar de héle mens. Denk bij de behandeling van dementie niet alleen aan de medische kant, maar ook aan het psychische verhaal en de gevolgen voor iemands sociale leven. Verdiep je in vragen als: hoe was deze persoon voor zijn ziekte, waar was hij goed in, wat bepaalde zijn identiteit? Op basis daarvan kan worden geprobeerd iemand weer in zijn kracht te zetten, wat aansluit bij de factor zingeving.”
Auteur: Gerben Stolk
Download het volledige artikel hier: