Is er overhead nodig in de eerstelijnszorg? Een rare vraag zou je kunnen zeggen. Als er organisatie, aanspreekbaarheid, verantwoordelijkheid en continuïteit nodig is, dan is overhead nodig, toch? Desondanks laait de discussie steeds weer op en wordt er een analyse uitgevoerd. De Eerstelijns ging op onderzoek.
Overhead is ook nodig als er kwaliteitseisen, integrale afgestemde zorg, ICT, samenwerking, transparantie of innovatiekracht wordt gevraagd. Als je collectief wilt onderhandelen met zorgverzekeraars en adequaat wilt afstemmen met andere stakeholders als ziekenhuizen, V&V of gemeente. Wat is het dan toch raar dat er al twee jaar een discussie woedt tussen InEen en de zorgverzekeraars over overhead. Zorgverzekeraars willen weten wat het oplevert. Dat staat hierboven al opgesomd. Overhead levert geen zorgprestaties of resultaten op, want overhead is een randvoorwaarde voor zorgprestaties. Net als in ziekenhuizen, GGZ-instellingen, V&V en niet te vergeten bij zorgverzekeraars zelf! Het percentage overhead bij zorgverzekeraars is klein, een kleine 3%. Maar aangezien het om tientallen miljarden gaat, is het absolute bedrag groot: in de Zorgverzekeringswet (Zvw) praten we over een overhead van €1 tot 1,5 miljard. Ongeveer de helft van het totale huisartsenbudget in Nederland. Zorgverzekeraars vragen geen toestemming over besteding van dat immense bedrag, over salarissen aan de top, over marketingcampagnes, over participaties in private ondernemingen, over reserves. Ze leggen verantwoording af aan hun verzekerden, die echter verplicht bij een verzekeraar aangesloten zijn. Toch zal niemand ontkennen dat er overhead nodig is om de Zvw adequaat uit te voeren. Waarom dan zo kritisch over overhead in de eerstelijnszorg?
Ten eerste omdat er al overhead is in de eerstelijnszorg: bij huisartsen in de bedrijfskosten, in tarieven van apothekers, bij eerstelijnspsychologen en fysiotherapeuten in integrale tarieven. Klopt, maar dit betreft alleen kosten die gericht zijn op het voeren van een enkelvoudige praktijk. Zoals ICT, huisvesting, administratie, management voor eigen gebruik. Vaak uitgevoerd door een zorgaanbieder/ondernemer.
Daarnaast zijn er eerstelijnsorganisaties waar meer zorgaanbieders c.q. disciplines gefaciliteerd worden om hun werk uit te voeren. Ook binnen deze organisaties is overhead van toepassing. Deze is divers van aard, niet eenduidig opgezet qua structuur en niet eenduidig geïnterpreteerd door inkopende zorgverzekeraars. Ook daar zit een deel van de frustratie bij de zorgverzekeraars.