InEen heeft in het document Kwaliteitsbeleid op maat haar visie op kwaliteitsontwikkeling voor de eerste lijn vastgelegd. Een praktisch document met concrete bouwstenen en gereedschappen, waarmee zorggroepen, huisartsenposten en gezondheidscentra huisartsen kunnen ondersteunen bij het leren en verbeteren. Een inspiratiebron vormde het nieuwe kwaliteitsdenken van de Kwaliteitsraad van Zorginstituut Nederland.
Welke ambitie legt InEen voor de eerstelijnszorgorganisaties neer met het document Kwaliteit op maat? Een heel waardevolle, vindt Max Visser, medisch bestuurder bij Meditta en lid van de klankbordgroep van de opstellers van Kwaliteitsbeleid op maat.
“Voldoen aan kwaliteitseisen in de zorg is vinkjes zetten geworden”, zegt hij. “Een verkeerd uitgangspunt, want niemand gaat naar zijn werk met het idee ‘Vandaag ga ik eens lekker disfunctioneren’. Het leidt tot registratiedruk en frustratie. Veel waardevoller is werken aan continue kwaliteitsverbetering, en dat is precies wat deze nieuwe visie van InEen beoogt.”
Hij vervolgt: “De kern is dat je aantoont bezig te zijn met kwaliteit door kritisch te kijken naar je werk, dat af te zetten tegen hoe je collega’s werken en op basis daarvan te komen tot een voortdurend opwaartse kwaliteitsspiraal. Natuurlijk moet je voor externe verantwoording kunnen aantonen dat je die weg aflegt, bijvoorbeeld in een jaarverslag of een overzicht van doorlopen verbetertrajecten, maar dat is beslist iets anders dan de vinkjescultuur die in de afgelopen jaren is ontstaan.”
Omarm onzekerheden
Een belangrijke inspiratiebron voor Kwaliteit op maat was het nieuwe kwaliteitsdenken dat de Kwaliteitsraad van Zorginstituut Nederland eind vorig jaar nadrukkelijk op de kaart zette. Jan Kremer, hoogleraar patiëntgerichte innovatie aan het Radboudumc in Nijmegen, is voorzitter van de Kwaliteitsraad.
Hij zegt: “De eerste barsten in het oude kwaliteitsdenken werden een paar jaar geleden duidelijk: de taal en de intentie ervan sloten steeds minder aan op wat zorgprofessionals en patiënten belangrijk vinden. Patiënten willen niet als gemiddelde worden gezien. En professionals zagen met lede ogen dat wat op afstand werd bepaald, niet aansloot bij wat in de context van hun praktijk belangrijk was. Er ontstond discussie over de methodologie en validiteit van resultaten van kwaliteitsonderzoeken. Kwetsbare ouderen werden in onderzoeken amper meegenomen. En hoe moet je rekening houden met comorbiditeit van patiënten? Het was duidelijk dat meer ruimte moest worden geboden aan de context in de praktijk.”
De Kwaliteitsraad bedoelt hiermee niet ‘Laat het aan de professionals’. Kremer: “Maar we bedoelen wel dat meer kennisbronnen moeten worden gebruikt. Kwaliteit wordt dus een soort ontdekkingsreis, het heeft geen eindpunt. Je past het steeds aan aan de veranderende omstandigheden en je omarmt de onzekerheden en de complexiteit die erbij horen.”
Download hier het hele artikel.