Zorgprofessionals in de eerstelijnszorg kunnen nog zoveel meer ‘winst’ behalen als men verslaving beter leert begrijpen. Maar hier moet men dan wel de tijd voor krijgen en dat is nu juist moeilijk te realiseren.
Verantwoordelijkheden als zorgprofessional
Het is heel belangrijk om als zorgprofessional binnen de eerstelijnszorg regelmatig stil te staan bij de taken en verantwoordelijkheden binnen je functie. Wat zijn de doelen waar je naar toe werkt met je cliënt? Op welke manieren doe je dat? Welke doelen zijn voorliggend? Wie betrek je nog meer bij het begeleidingsproces? Wanneer betrek ik andere zorgprofessionals of naasten? Waar ligt je grens als zorgprofessional?
Zorgprofessionals hebben een goed hart, voor de cliënt en de zorg ervoor. Dat siert de zorgprofessional en dit is exact wat de cliënt nodig heeft. Maar het kan ook andere gevolgen hebben. Zeker als het over middelengebruik en verslaving gaat. We zijn allemaal mens en een belangrijk gegeven is dat als we van een bepaald onderwerp niet voldoende ‘knowhow’ hebben, we dan liever niet dieper op dat onderwerp ingaan. En dat is juist waar nu steeds meer behoefte aan is volgens veel zorgprofessionals.
Verslaving bespreekbaar maken
Probleemgebruik of verslaving bespreekbaar maken is een vak apart. Dat merk ik al meer dan 6 jaar binnen mijn netwerk en daarom is dit tijdens mijn trainingen een heel belangrijk onderwerp. Als zorgprofessional heb je een signalerende rol en motiverende verantwoordelijkheid richting je cliënt.
Zorgprofessionals die werkzaam zijn binnen de eerstelijnszorg signaleren van alles, ook op het gebied van middelengebruik en verslaving. Althans, soms zie je of merk je iets aan het gedrag van de cliënt. En dan twijfel je vervolgens vaak of het klopt wat je signaleert. Ga je dat als zorgprofessional dan wel of niet bespreekbaar maken? Grote kans dat je ook nog eens gemanipuleerd wordt en de client niet vindt dat er een probleem is. Want het moeilijkste voor iemand die verslaafd is, is toegeven dat hij/zij een probleem heeft.
Wat werkt wel en niet
Als iemand openstaat voor hulp en hierover wil praten, dan is diegene op dat moment onzeker, kwetsbaar en eenzaam. De verslaafde heeft een persoon nodig die hij/zij 100% kan vertrouwen en hierdoor zich gehoord gaat voelen.
Jij als zorgprofessional kan deze persoon zijn en wees een luisterend oor, een schouder om op te huilen, stel open vragen en bouw hiermee een vertrouwensband op. Druk je bezorgdheid uit en wijs op positieve veranderingen, maar wees ook op je hoede en zorg voor jezelf door grenzen te stellen en deze ook aan te geven.
Moedig professionele hulp aan en vertel dat jij de cliënt graag wilt helpen in het proces naar het zoeken en vinden van de juiste hulp.
Over Mark
Mark is oprichter van Clean Verslavingszorg en Addiction Academy. Hij zet zich in om de wereld ‘cleaner’ te maken. Hij weet wat verslaving inhoudt, omdat hij zelf in 2015 een klinische opname heeft gehad voor zijn cocaïne- en alcoholverslaving. Na de opname heeft hij keihard aan zichzelf gewerkt en uiteindelijk heeft hij van zijn probleem zijn beroep weten te maken.
Sinds 2 jaar geeft hij incompany trainingen over middelengebruik en verslaving binnen het sociaal domein, jeugdzorg, zorginstellingen, POH-GGZ en schuldhulpverlening. Daarnaast heeft Mark met zijn expertteam van Addiction Academy een volledig online programma ontwikkeld voor naasten van een verslaafde.
Column Mark Lettinga: Verslaving kun je leren begrijpen
Verslaving is een groeiend probleem binnen onze samenleving en er heerst helaas nog steeds een groot taboe op deze ziekte. Het aantal nieuwe middelen, zoals bijvoorbeeld 3MMC, neemt toe en gamen en online gokken zijn verslavingen die snel groeien ‘onder de radar’. Verslaving is voor veel mensen nog een onbegrepen ziekte. De cliënt wil meestal (nog) niet toegeven dat er een probleem is, de naasten worden te weinig betrokken en de zorgprofessional worstelt met tijdsdruk, protocollen en beperkte doorverwijsmogelijkheden.
