Mensen die met relatief kleine (spoed)klachten binnenlopen bij de huisartsenpost kunnen de tijdsdruk behoorlijk doen toenemen. Voor Leerpunt KOEL in Zwijndrecht aanleiding om doktersassistenten op te leiden tot Spreekuurondersteuner Huisartsenzorg (SOH), waarbij ze de anamnese leren afnemen, onderzoek doen en vijftien veelvoorkomende kleine letsels zelfstandig leren behandelen. Dit geeft verlichting voor de huisarts tijdens piekmomenten in het spreekuur en een aantrekkelijke functieverbetering voor de doktersassistent.
Bij de huisartsenpost (hap) en tijdens het spreekuur in de huisartsenpraktijk kunnen onaangekondigde ‘binnenlopers’ met relatief klein letsel het spreekuur behoorlijk onder druk zetten. Dit moest toch beter kunnen, vonden in 2010 de huisartsenposten in Vlaardingen en Rijnmond. Daarop ontstond het idee om doktersassistenten en triagisten te leren om zelfstandig een anamnese af te nemen en vijftien veelvoorkomende kleine klachten te leren behandelen. De opleiding tot Spreekuurondersteuner Huisartsenzorg (SOH) was daarmee een feit.
“Natuurlijk heb je wel solide theoretische- en basiskennis nodig”, vertelt Geert van Dijk, huisarts en adviseur bij Leerpunt KOEL en betrokken bij de opleiding. “Daarom hebben we een protocollenhandboek voor doktersassistenten gemaakt, samen met vijf huisartsen van KOEL en inmiddels ook met onze samenwerkingspartner DOKh uit Alkmaar.”
Het handboek is gebaseerd op NHG-Standaarden en andere protocollen, zoals het brandwondenprotocol van CBO. Het biedt afgebakende taakomschrijvingen en geeft antwoord op belangrijke vragen. Het beschrijft welk onderzoek de SOH dient te doen, mogelijke valkuilen, welke instructies er meegegeven moeten worden en in welke situaties overleg met de huisarts noodzakelijk is. Kinderen onder de twaalf jaar mogen niet door de SOH behandeld worden en in situaties van twijfel overlegt de SOH altijd met de huisarts. De huisarts moet de behandeling door de SOH structureel binnen een uur autoriseren. Zo behoudt de huisarts altijd de controle.
De SOH in de praktijk
Sinds 2011 zijn er 365 SOH’s opgeleid, twaalf daarvan werken bij de hap in Doetinchem. Een van hen is Emmy Barink. Zij vertelt: “Per weekend zijn er vier SOH-diensten, dus gemiddeld werk je één keer in de drie weken een weekend als SOH. Ik kijk welke mensen op de hap in het spreekuur van de huisarts zijn ingepland met klachten die ik mag behandelen, zoals een wond aan de teen of sinusitis. Die haal ik uit het spreekuur van de huisarts. Voor deze klachten maakt het niet uit of de patiënt een uur of twintig minuten moet wachten, maar voor de patiënt zelf natuurlijk wel! Het is dus service. En tegelijkertijd verminderen we voor huisartsen de druk tijdens piekmomenten, zodat zij zich kunnen focussen op complexere letsels en klachten.”
Auteur: Betty van Wijngaarden