In diverse disciplines van de zorg is ketenvorming aan de orde. Hoe staat het met de huisartsen? Wat zijn de verwachtingen, wat valt te leren? Wat is er anders? De Eerstelijns analyseert in samenspraak met sectorspecialisten van kennispartner ABN AMRO.
Er zijn verschillende vormen van ketenvorming. Het gemeenschappelijke doel is toegevoegde waarde te creëren voor de patiënten, kwaliteit te bevorderen, inkoop- en verkoopmacht te vergroten en gezamenlijk gebruik te maken van faciliteiten. Oftewel ontzorgen.
In de eerstelijnszorg kennen we al verschillende vormen van monodisciplinaire ketens: apothekers, tandartsen, podotherapeuten, psychologen en fysiotherapeuten. Hoewel een zorggroep van huisartsen ook veel weg heeft van zo’n monodisciplinaire keten, beperkt deze zich tot een (klein) deel van de patiënten en is de samenwerking te vrijblijvend om van ketenvorming te kunnen spreken. Alleen bij sommige koepels van gezondheidscentra is sprake van ketenvorming. Sommige zorggroepen ontwikkelen zich in die richting.
Actueel
Een aantal ontwikkelingen die bij andere disciplines tot ketenvorming leidde, is ook aan de orde in de huisartsenzorg. Dat maakt het onderwerp ketenvorming actueel. De complexiteit, de werkdruk, het toekomstperspectief en de risico’s van het zelfstandig ondernemerschap leiden er bijvoorbeeld toe dat jonge huisartsen niet meer snel warmlopen voor een praktijkovername. Financieringsvraagstukken spelen ook een rol.
Door ketenvorming kan een bepaalde schaal worden behaald, waardoor diensten in eigen beheer kunnen worden uitgevoerd, bijvoorbeeld diagnostiek of vastgoedbeheer. De innovatie- en implementatiekracht worden versterkt en de ketenorganisatie kan professionals ontzorgen in niet-medische bedrijfsprocessen en digitalisering, bij het naleven van wet- en regelgeving, bij de regionale afstemming met andere partijen en met de zorgverzekeraar. De bekostiging stuurt op regionale ketenvorming. Een belangrijke voorwaarde om in aanmerking te komen voor de module Organisatie & Infrastructuur (O&I) is immers een gemandateerde organisatie.
Autonome ontwikkeling
De ervaring bij tandartsen en apothekers leert dat ketenvorming dichterbij komt naarmate de ‘pijn’ van het individuele praktijkhouderschap groter wordt. In die sectoren verliep het trapsgewijs. De initiatiefnemers bij de vorming van huisartsenketens zullen ondernemende huisartsen zijn. Pas daarna komen er investeerders die ketens opkopen vanwege geprognosticeerde omzet in een breder portfolio en dienstenpakket. Vervolgens biedt men binnen de keten ook eigen diensten en producten als centrale inkoop, opleiding of inkoop aan. Er zijn allerlei organisatievormen mogelijk om hieraan invulling te geven. Dit is een autonome strategische ontwikkeling die zeker zal gaan spelen. Het tijdpad is minder goed te voorspellen.
Auteurs: Jan Erik de Wildt en sectorspecialisten ABN AMRO