De gezondheidscentra in Amsterdam Zuidoost zijn ruim dertig jaar geleden vanuit idealistische motieven opgericht. De eerstelijnszorg was gericht op geïntegreerde zorg in de wijk. Huisartsen, fysiotherapeuten en apotheken hebben gezamenlijk stichting GAZO vorm gegeven. Maatschappelijke veranderingen en wijzigingen in bekostiging waren voor GAZO aanleiding tot herbezinning op haar organisatiemodel. Dit heeft geleid tot de ingrijpende omvorming tot een netwerkorganisatie.
Van oudsher lag de resultaatverantwoordelijkheid van de gezondheidscentra in Amsterdam Zuidoost op centrumniveau met een directie en een ondersteunend stafbureau. Dit is vervolgens doorontwikkeld door aansturing per discipline. Tijden veranderen, en veranderingen vragen om bijsturing: interne factoren, veranderingen in bekostiging en maatschappelijke transities in de zorg hebben binnen GAZO geleid tot herbezinning op het huidige model. De leidende vraag hierbij was op welke manier geïntegreerde zorg het beste gewaarborgd zou kunnen worden in de toekomst. Stichting GAZO heeft zich inmiddels omgevormd tot een netwerkorganisatie, waar fysiotherapie en apotheken verzelfstandigd zijn en alleen de medewerkers van de huisartsenpraktijken zijn in loondienst gebleven. Dit artikel licht de gemaakte keuzes, het proces en de verdere uitwerking toe.
Aanleidingen voor aanpassingen in de organisatie van GAZO waren:
– De teruglopende financiering van fysiotherapie en apotheken. Waar tekorten in het verleden gezamenlijk opgevangen konden worden, wordt deze ruimte binnen de huidige financiering steeds kleiner. Naar verwachting wordt dat niet anders.
– De wens vanuit de huisartsen om meer invloed te hebben op het strategische beleid van de organisatie.
– De organisatie van de zorg ontwikkelt zich steeds meer wijkgericht. De druk op de eerste lijn neemt daardoor toe. Vele disciplines leveren wijkgerichte integrale zorg. Naast fysiotherapie en apotheken zijn ook andere samenwerkingsrelaties intensief betrokken bij de zorg rondom de patiënt. Voor geïntegreerde zorg is een gezamenlijk loondienstverband geen voorwaarde.
– De ingezette marktwerking in de zorg vraagt van de eerste lijn steeds meer om onderscheidend vermogen, efficiëntie, eigenaarschap en ondernemerschap; dit is nieuw en hier was nog weinig ervaring mee opgedaan.