Over het belang van zelfmanagement bij mensen met diabetes type 2 is iedereen het eens. We willen dat patiënten in staat worden gesteld om weloverwogen eigen keuzes te maken over leefstijl en omgang met de ziekte. Toch krijgt maar een klein deel van hen gestructureerde zelfmanagementeducatie aangeboden. Welke educatie iemand ontvangt en op welke manier hangt volledig af van de zorgaanbieder. Tijd voor verandering?
Gestructureerde Diabetes Zelf-Management Educatie (DZME) wordt in nationale en internationale richtlijnen aanbevolen bij het behandelen van diabetes type 2. Het voorziet mensen met diabetes type 2 van alle informatie en vaardigheden om zelf weloverwogen keuzes te kunnen maken in hun leefstijl en omgang met de ziekte. Uit ervaring met de kortdurende DZME-groepsprogramma’s X-pert en DESMOND in Engeland blijkt dat theoretisch onderbouwde groepseducatie medische, psychologische en leefstijl uitkomsten gunstig kan beïnvloeden. Ook kostenbesparing en kosteneffectiviteit zijn aangetoond. In Engeland krijgt nu iedereen met de diagnose diabetes type 2 DZME aangeboden.
In Nederland wordt DZME in richtlijnen vermeld, maar niet structureel aangeboden. Het meest aangeboden programma is PRISMA, de Nederlandse versie van DESMOND. Tussen 2012 en 2015 is het gebruik van PRISMA in de eerste lijn geëvalueerd door middel van een implementatiestudie. Hieruit komt naar voren dat een combinatie van bevorderende factoren op het gebied van draagvlak, financiering, coördinatie en centrale kwaliteitsborging lijkt bij te dragen aan een succesvolle implementatie van PRISMA. Enthousiasme is een belangrijke factor op alle vier gebieden. Wanneer enthousiasme wordt gecombineerd met voldoende patiënten, beschikbare trainers, een passende wervingsmethode, een sterke coördinator met organisatietalent en draagvlak bij de verwijzer, lijkt er altijd wel een manier om PRISMA financieel mogelijk te maken. Structurele financiering zou het proces van implementatie wel gemakkelijker maken en PRISMA op grotere schaal mogelijk maken.