In Amsterdam hebben professionals van verschillende couleur geïnvesteerd in een geïntegreerde aanpak van bewegen, gedrag en voeding bij volwassenen met overgewicht. Dit artikel schetst de oorsprong van de betrokkenheid van de eerstelijnsprofessionals bij de sport en beweegsector en verkent de toekomst van leefstijl gerelateerde netwerken en programma’s in Amsterdam.
De samenwerking in Amsterdam vindt zijn oorsprong in 2006. Het Achterstandsondersteuningsfonds Huisartsen (AOF) nam destijds het initiatief om op vijf locaties in Amsterdam Beweeg je Beter (BjB) te starten. Het programma eiste veel inzet van de zorgprofessionals, zowel inhoudelijk als organisatorisch. Hierdoor werd het aanvankelijke enthousiasme getemperd en in de loop van 2009 moest een aantal locaties stoppen. Daarnaast bleek dat de betrokkenheid van sport- en beweegaanbieders achterbleef.
Samenwerkingsnetwerken
Met subsidie van VWS is vervolgens vanaf 2009 op zes locaties in Amsterdam een pilot gestart met de BeweegKuur. Deze was gericht op mensen met overgewicht en een tweede risicofactor (bijvoorbeeld DM II). Deelnemers aan het programma kregen maximaal een jaar begeleiding om hun eet- en beweeggedrag aan te passen. Anders dan bij BjB, is bij de BeweegKuur de verbinding tussen zorg en sport/bewegen essentieel. Beoogd werd de BeweegKuur op te nemen in de basisverzekering. Dit gebeurde niet en ook de financiering vanuit VWS werd per 2012 beëindigd.
Enthousiasme als drijfveer
Toch was er voldoende reden voor de partners in de leefstijlnetwerken om door te gaan. Deelnemers van de BeweegKuur waren enthousiast en participerende zorgprofessionals waren geschoold in het begeleiden van de deelnemers én in hun rol ten aanzien van preventie en gezonde leefstijl. De intersectorale samenwerking paste bovendien in het beleid van de stadsdelen om de zorg- en welzijnssector meer te verbinden en bewoners te stimuleren tot een gezonde leefstijl. Sommige Amsterdammers vinden zelfstandig de weg naar een actievere leefstijl, maar een grote groep kan dat niet en belandt te snel weer in de zorg.
In verschillende gebieden in Amsterdam hebben zorg- en welzijnsprofessionals in samenwerking met de gemeente een netwerk gevormd rondom deze kwetsbare Amsterdammers. Een dergelijk lokaal netwerk kan een bijdrage leveren aan een meer passend aanbod na afloop van zorgtrajecten (gericht op bewegen, voeding en psychosociale gezondheid), een hogere gezondheidswinst van deelnemers en een betere multidisciplinaire samenwerking tussen eerstelijnszorgprofessionals en sportaanbieders.