Waarom komen digitale zorgvormen als eHealth en blended care in ons land eerder mondjesmaat dan massaal van de grond? Omdat de zorgsector gefragmenteerd is, productie boven gezondheidswinst wordt gesteld en een allesomvattende ICT-infrastructuur ontbreekt.
Dat zijn na bijna twee jaar belangrijke conclusies van ‘De zorg ontzorgd met ICT’. Dit is een van de negen zogeheten Doorbraakprojecten die de Nederlandse overheid heeft opgezet om de digitalisering van de Nederlandse economie en maatschappij te versnellen. Dik Hermans werd twee jaar geleden door de ministeries van Economische Zaken en VWS verzocht aanjager te zijn van het project dat zich focust op de gezondheidszorg. Hij is eveneens bestuurder van VitaValley, een netwerkorganisatie van vijftig partijen die streeft naar implementatie van zorginnovaties.
Drie doelen
Hermans: “Het Doorbraakproject voor de zorg is sterk geïnspireerd door het eHealth-beleid dat minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn in 2014 presenteerden aan de Tweede Kamer. Daarin staan drie doelen centraal, die binnen vijf jaar moeten worden gerealiseerd. Eén: tachtig procent van de chronisch zieken moet via de elektronische snelweg kunnen beschikken over zijn medische gegevens. Twee: tachtig procent van de chronisch zieken moet zijn eigen gezondheidstoestand digitaal kunnen monitoren en daarover ook digitaal communiceren met zijn arts. Drie: iedereen moet kunnen beeldbellen met zijn zorgverlener.”
‘De zorg ontzorgd met ICT’ loopt door tot in de herfst, maar in mei werd een tussentijdse balans opgemaakt. Hermans: “Onderdeel van het programma is dat succesvolle initiatieven een financieel zetje krijgen om te kunnen worden opgeschaald. Dat is naar tevredenheid gebeurd met OZOverbindzorg, PAZIO en Livind Leefstijlmonitoring.”
Barrières
De succesvolle initiatieven ten spijt, moet Hermans constateren dat er méér nodig is om te spreken van een ICT-doorbraak in de zorg. “We vragen ons af waarom het over het algemeen moeilijk is ICT te implementeren in de zorg. In samenwerking met de twee departementen en ZonMw zijn we gekomen tot een lijst van barrières.” Hermans noemt de drie belangrijkste. “Ten eerste fragmentatie. De zorgsector is ingewikkeld en gelaagd, er zijn compartimenten op het vlak van beleid, regelgeving, financiering en uitvoering. Die situatie bemoeilijkt investeren in innovatie.” De oplossing zoekt Hermans in netwerkorganisaties, in bundeling van capaciteiten, expertises en perspectieven.
Drempel twee is de financiering. “We betalen we niet voor gezondheidswinst, maar voor productie. Dat remt innovatie en kwaliteitsverbetering”, aldus Hermans. “Er zouden incentives en nieuwe financieringsvormen moeten worden gecreëerd om gezondheidswinst te boeken.” De derde belangrijke hindernis is de afwezigheid van een alomvattende ICT-infrastructuur. Netwerkorganisatie VitaValley heeft samen met een aantal zorgregio’s een aanvraag gedaan om te experimenteren in een field lab.
Auteur: Gerben Stolk