De Argumentenfabriek maakte vijf jaar geleden al met de verkenning Paradigma’s in het sociaal domein1 duidelijk dat de uitgangspunten van de drie wetten die betrekking hebben op het sociaal domein de Participatiewet, de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning – niet gelijk zijn. De Participatiewet richt zich op het individu (voor het werk-deel) en het huishouden (voor het inkomensdeel). De Jeugdwet en de Wmo zijn bedoeld als aanvulling op wat mensen zelf of met hulp van hun omgeving niet kunnen. Deze ongelijkheid zorgt ervoor dat mensen in de knel komen, bijvoorbeeld als ze voor elkaar willen zorgen maar ook te maken krijgen met de kostendelersnorm.
“Cliënten en professionals in het sociaal domein hebben daar last van”, zegt Gertrude van Driesten. “Als je duidelijk maakt vanuit welke waarden je sociale ondersteuning biedt, maak je het makkelijker om de juiste ondersteuning te bieden. Vandaar onze denkbeeldige oefening om te onderzoeken of het mogelijk is om tot gedeelde uitgangspunten te komen voor de wetten in het sociaal domein.”
Zo ontstond dus de Waardenkaart sociaal domein. Een logisch gevolg op de Waardenkaart van de Nederlandse gezondheidszorg3 die de Argumentenfabriek eerder ontwikkelde. “Sinds de decentralisatie van Rijksoverheidstaken naar de gemeenten in 2015 is het een zoektocht om de drie wetten Participatiewet, Jeugdwet en Wmo samen goed te laten functioneren”, zegt Kraaijeveld. “Er zijn gemeenten waarin dat best goed gaat, maar ook veel gemeenten waarin dit niet het geval is. De vraag die wij onszelf stelden, is hoe we hierin naar meer gestructureerd beleid kunnen komen. Dat is lastig als het in de basis – in de uitgangspunten dus – al fout gaat. De gedachte van de decentralisaties was dat de gemeenten grote inkopers van zorg zouden worden, dat werd een chaos. Kijk naar het recente bericht uit Tubantia (zie kader). Als je nadenkt over hoe je mensen goed wilt helpen, vraagt dat om een fundamentele discussie en daarvoor kan een Waardenkaart een goed uitgangspunt bieden.”
Het hele artikel lezen? Download het hier!