‘Iedereen kent wel iemand in z’n omgeving met een schildklieraandoening,’ vertelt internist-endocrinoloog Marco Medici. Het kleine orgaan produceert een hormoon dat belangrijk is voor de werking van elk orgaan, van elke lichaamscel. ‘Op het moment dat jouw schildklierfunctie laag is, heeft dat effect op het hele lichaam. Van concentratieproblemen tot ernstige vermoeidheid.’
‘Het beïnvloedt je hele lichaam’
Liefst zeshonderdduizend mensen in Nederland slikken medicijnen voor een trage schildklier en krijgen het T4-hormoon. Toch kampt 10 tot 15 procent nog met restklachten, zoals concentratieproblemen en ernstige vermoeidheid. Medici: ‘Die vermoeidheid is vaak zo ernstig dat mensen niet volledig of zelfs niet kunnen werken, of nauwelijks sociaal actief zijn. Het staat echt de kwaliteit van leven in de weg.’ Die restklachten leiden vervolgens ook tot extra bezoeken aan de huisarts en verwijzingen naar specialisten.
Combinatiebehandeling
Al ruim dertig jaar wordt er onderzoek gedaan naar een betere behandeling van de traag werkende schildklier, maar tot dusver nog zonder resultaat. Als het aan de onderzoekers in Rotterdam ligt, komt daar verandering in. Binnen drie jaar hopen ze antwoord te krijgen op de vraag of een combinatiebehandeling met zowel T3- als T4-hormoon patiënten beter kan helpen. De eerste stappen voor dit onderzoek werden al in 2017 gezet. Inmiddels is er een heel netwerk van Nederlandse ziekenhuizen dat meedoet aan de studie, die wordt gefinancierd door ZonMw.
‘Een normale schildklier maakt zowel T4- als T3-hormoon aan, waarbij T4 in het lichaam wordt omgezet in T3. De huidige behandeling bestaat uit enkel T4, maar daarmee kun je dus nooit de T4/T3-verhouding bereiken die bij een gezond persoon aanwezig is,’ verduidelijkt Medici.
Daarom krijgen de patiënten die deelnemen aan de studie nu zowel T4 als T3. Voorwaarde is wel dat alle patiënten éérst overstappen op hetzelfde T4-medicijn. Dan pas zijn de effecten goed te vergelijken. ‘We waren bang dat dit voor patiënten een grote stap zou zijn, maar de meeste patiënten verdragen dit goed. Een van de eerste deelnemers verwoordde dit heel pakkend: “Ik heb dusdanige klachten dat ik het risico van een wisseling van medicatie accepteer,” zei een van de eerste deelnemers. Ze vond het niet erg om van medicijn te veranderen.’
Zeshonderd deelnemers
In totaal worden straks de resultaten van zeshonderd patiënten onderzocht. Een voorwaarde voor deelname is dat je last hebt van ernstige vermoeidheidsklachten met een groot effect op je dagelijkse leven. In de eerste fase stapt iedereen over op hetzelfde T4-medicijn. Daarna krijgt de ene groep ook T3, de andere een placebo (nepmiddel). Alle deelnemers worden een jaar lang gevolgd. Alle patiënten krijgen na afloop van de studie alsnog toegang tot de studiemedicatie. ‘Dat vonden we een belangrijk punt en we zijn blij dat de farmaceut hiermee in heeft gestemd.’
Huisartsen
Patiënten die mee willen doen, kunnen zich via hun behandelend arts (huisarts of specialist) nog steeds aanmelden. Op de site van het onderzoek staat ook een verwijsbrief. Volgens Medici zijn artsen vaak wat terughoudend in het doorverwijzen naar het onderzoek. ‘In de nieuwe richtlijn van de huisartsen over schildklieraandoeningen staat dat er nog geen bewijs is voor deze combinatietherapie. Daarmee wordt eigenlijk de deur een beetje dichtgegooid.’ Toch pleit Medici ervoor om patiënten met ernstige restklachten naar de studie te verwijzen, zodat zij zelf kunnen beslissen over deelname.
Onderzoek met patiënten, voor patiënten
Het onderzoeksteam werkt vanaf het begin nauw samen met de patiëntenorganisatie SchildklierNL (www.schildklier.nl). ‘Ze zijn bij elke stap van het onderzoek betrokken. Deze studie is niet alleen academisch interessant, maar richt zich echt op de klachten van patiënten. Is de vermoeidheid minder geworden? Is de kwaliteit van leven verbeterd? Daar gaat het om. Dit is echt een studie die zich richt op het welbevinden van de patiënt.
Meer weten? Op de website schildklierstudie.nl is zowel voor patiënten als verwijzers meer informatie te vinden.
