Er zijn veel pilots, projecten en plannen voor substitutie van zorg naar de eerste lijn. Maar nog niet veel hebben concrete resultaten geboekt. Dat deden Steunpunt KOEL, cardioloog Nico Breuls en huisartsen in Zuid-Holland Zuid wel. In 2014 presenteerden zij in De Eerstelijns een plan om patiënten met lichte of twijfelachtige hartklachten niet meteen door te verwijzen naar het ziekenhuis, maar ze te behandelen in de eerste lijn met ondersteuning van een projectcardioloog. De uitkomsten zijn veelbelovend.
“Voor een groot deel van de patiënten die ik in het ziekenhuis op het spreekuur kreeg, was de zorg op die plek niet nodig”, zegt projectcardioloog Nico Breuls. Het gaat om twee categorieën: mensen met lichte hartklachten of twijfel over de cardiologische oorzaak en mensen die terugkomen voor jaarlijkse controle. Bij die eerste groep gaat het om vier indicaties: hartruis, ritmestoornissen, pijn op de borst en hartfalen. De huisartsen in de pilot werden gefaciliteerd met extra diagnostiek door de SHL-groep en Star-MDC en protocollen op basis van de NHG-standaard. Ook kregen ze bijscholing en ondersteuning van Breuls als coachend en meekijkend cardioloog. Zo waren ze voldoende toegerust om minder snel door te verwijzen naar de tweede lijn.
Succes
Het blijkt te werken. Aan de pilot deden veertig huisartsen mee. Het doel was om het aantal doorverwijzingen naar de tweede lijn met twintig procent te verminderen. Uit de rapportage blijkt dat het aantal doorverwijzingen zelfs met 65 procent is afgenomen. Het aantal onderzoeken bij de huisarts is toegenomen met een kwart en dat is logisch, zegt huisarts en kaderarts hart- en vaatziekten Jeanette Caljouw. Zij nam deel in de interventiegroep. “Je kan nu zelf extra onderzoek doen. Je geeft sneller een kastje voor registratie van ritmestoornissen mee. Als het om alleen overslagen blijkt te gaan, ben je daarmee klaar. Als dat niet zo is, kun je nog overleggen met een cardioloog alvorens je doorverwijst naar het ziekenhuis.”
Uit de patiëntenenquête blijkt dat meer dan tachtig procent de voorkeur geeft aan behandeling door de huisarts. Ook is duidelijk dat met de pilot een flinke kostenbesparing is gerealiseerd. CZ maakt hier een exacte berekening van.
Vervolg
Hoewel de ziekenhuizen tijdens het project niet enthousiast waren, is er nu een kentering te zien. Zij zijn bereid om de ervaringen uit het project in de dagelijkse praktijk te borgen. De cardiologen zullen beschikbaar zijn voor telediagnostiek en consultvraag en meedenken over en werken aan deskundigheidsbevordering van de huisartsen. “Aandachtspunt is wel het risico op eigenverwijzing, wat het besparingseffect teniet doet”, zegt Breuls. De projectcardioloog werd betaald uit budget van Steunpunt KOEL, legt huisarts/directeur Adrie Evertse uit. “We zijn nu op zoek naar een structuur die een definitieve oplossing biedt. Daarin zouden de zorggroepen leidend kunnen zijn.”
Auteur: Leendert Douma