Landelijk is uit, regionaal is in. De decentralisaties in zorg en welzijn hebben een nieuwe trend opgeleverd: het gebeurt in de regio. Maar wat is eigenlijk een regio? De Eerstelijns dook erin en duidt het begrip.
Regio: het is een van de veel gebruikte woorden in de zorg. Regionaal, regio of regio’s. Letterlijk betekent het volgens Van Dale ‘streek of gebied’. In de zorg heeft ‘de regio’ een grote impact, omdat deze vaak wordt gebruikt om tot een afbakening te komen. Dat lukt zelden op een eenduidige manier.
Regio’s hebben vaak een historische en niet altijd een logische indeling. Er zijn grote verschillen qua afmeting en wat betreft bevolkingsdichtheid is er geen peil op te trekken, wijst een inventarisatie uit. Sommige gezondheidszorgregio’s zijn gevormd op basis van wettelijke bepalingen, zoals bereikbaarheid van specifieke zorg binnen 45 minuten of de aanrijtijden van ambulances bij spoedzorg. Sommige regio’s zijn groot omdat er een bepaalde schaal nodig is om de kwaliteit te kunnen borgen of om iets adequaat te kunnen exploiteren. Een andere oplossing daarvoor is dat regio’s voor bepaalde functies supra- of bovenregionaal samenwerken.
Organisatie & infrastructuur
In de vorige Eerstelijns heeft de commissie onder leiding van Edwin Velzel voor de organisatie & infrastructuur van de eerstelijnszorg een regio van 100.000 – 200.000 inwoners voorgesteld, al is dat aantal ‘niet in beton gegoten’. Als dat afgezet wordt ten opzichte van het gemiddeld aantal Nederlanders zijn er circa 113 regio’s nodig. Er zijn enkele formele gezondheidszorgregio’s, maar het is nauwelijks voor te stellen dat de patiënt/inwoner daar als uitgangspunt is genomen. Toch is de patiënt/inwoner wellicht het enige zinvolle uitgangspunt: een regio is daar waar negentig procent van de patiënten zijn zorg- en welzijnsvraagstukken op probeert te lossen. Immers vooral bij complexe zorg, welzijnsvraagstukken of multimorbiditeit is het gewenst dat zorg en welzijn op elkaar zijn afgestemd.
Noodzakelijk en gewenst
Vooral voor de gefragmenteerde eerstelijnszorg is het strategisch noodzakelijk en maatschappelijk gewenst om de regio effectief in te richten. De uitvoering liefst zo kleinschalig en persoonlijk mogelijk, maar de organisatie effectief en grootschalig op regionaal niveau. Op die manier kan de samenwerking met andere grotere stakeholders als ziekenhuizen, GGZ, VVT, gemeenten, GGD en dergelijke, efficiënt worden georganiseerd. Een aanspreekpunt voor andere partijen. Zonder opgelegde definitie van wat onder de regio moet worden verstaan, maar uitgaand van de behoefte van het grootste volume complexe patiënten en het geografische gebied waarin zij negentig procent van hun zorg- en welzijnsvraagstukken normaal gesproken oplossen.
Auteur: Jan Erik de Wildt
Download het volledige artikel hier: