Als zorgverleners in de huisartspraktijk patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden beter in beeld hebben en hun communicatie op hen afstemmen, blijkt dat ze elkaar beter begrijpen. Dan worden eventuele andere problemen ook beter zichtbaar, zoals sociale problemen gerelateerd aan financiën, wonen en werk en de bijbehorende stress. Samenwerking met partners buiten de huisartsenpraktijk is daarom belangrijk.
Sinds de transities in 2015 heeft de gemeente een belangrijke rol bij het vormgeven van goede preventie en zorg in de wijk. Dit vraagt om een samenwerking in de wijk tussen het medische en sociale domein. Dit kan bijdragen aan effectievere verwijzing naar activiteiten en aanbod buiten de zorg bij patiënten met complexe problematiek. Het kan veel tijd schelen van de huisarts, de POH-somatiek (bijvoorbeeld bij leefstijlproblematiek) en de POH-ggz (bijvoorbeeld bij sociale problemen als oorzaak van psychische klachten) wanneer patiënten eerder de juiste ondersteuning krijgen bij achterliggende problematiek.
Grote uitdaging
Vooral nu de druk op de huisartsenzorg toeneemt, is enerzijds ruimte nodig voor andere gespreksvoering, met soms meer tijd voor de patiënt, maar daardoor betere zorg en een aanbod op maat. Anderzijds is duidelijke rolverheldering en taakafbakening nodig: wat doet de huisarts zelf en wanneer is verwijzen op zijn plaats? Dat is een grote uitdaging. De huisarts heeft een belangrijke rol als spil in de wijk, maar staat niet alleen (‘NHG-Praktijkhandleiding Samenwerken aan gezondheid in de wijk. Gezondere patiënten, niet alleen úw zorg’ door De Wit e.a., 2018). Die samenwerking in de wijk krijgt op verschillende manieren vorm.
Op zoek
Met zorgverleners en patiënten uit de praktijken Hoograven (Utrecht), Malburgen (Arnhem) en Terwinselen (Kerkrade) – alle in een wijk met veel mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden – gingen Vilans en Pharos op zoek naar wat er nodig is in de zorg, welke behoeften er onder de patiënten leven en welke samenwerkingspartners daarbij nodig zijn.
Best passend
De voorbeelden in deze praktijken laten zien dat samenwerking in de wijk op verschillende manieren en met verschillende partners vorm krijgt. Door te achterhalen waarom bepaalde patiënten steeds terugkomen en de behandeling bij hen niet aanslaat, gecombineerd met samenwerken met andere partners in de wijk en het kennen van elkaars aanbod, kunnen patiënten beter verwezen worden naar de best passende zorg en ondersteuning.
Zorgverleners ervaren dat dat deze partners van meerwaarde kan zijn. “Eindelijk hebben we deze patiënten iets te bieden. Dit vraagt geen extra tijd, wel een andere manier van werken”, aldus een huisarts en fysiotherapeut.
Auteurs: Jeanny Engels (Vilans), Karen Hosper (Pharos), Hester van Bommel (Pharos)
Artikel in samenwerking met Vilans en Pharos, kennispartners van De Eerstelijns.
Download hier het hele artikel.