Er zijn mensen die ondersteuning nodig hebben maar door de transitie tussen wal en schip dreigen te vallen. Dat wordt bevestigd in een peiling van Vilans. Het gaat om mensen waarvan je aan de buitenkant niet ziet dat ze een beperking hebben, zoals mensen met autisme of een psychische stoornis. Vilans roept iedereen in de eerste lijn op om alert te blijven op signalen van deze mensen en mee te denken: hoe zorgen we dat zij in beeld blijven?
Vilans hield de peiling onder zeventien professionals en ervaringsdeskundigen met specialistische kennis uit praktijk, beleid en management. Zij geven aan dat ze niet weten om hoeveel mensen het gaat, maar het betreft in ieder geval vijf groepen cliënten: met een zintuiglijke beperking, met een verstandelijke beperking en gedragsproblematiek, met autisme, met een niet-aangeboren hersenletsel en met een ernstige psychiatrische stoornis. Deze vijf groepen hebben gemeen dat je aan de buitenkant meestal niet ziet dat ze een kwetsbaarheid hebben. Ze functioneren vaak prima tot er een levensgebeurtenis plaatsvindt: ze krijgen kinderen of er overlijdt iemand in hun directe omgeving.
Uit de peiling van Vilans blijkt dat de uitgangspunten van de transitie gezien worden als een goede ontwikkeling, er liggen kansen. In de praktijk spelen echter knelpunten waardoor deze groepen in het nauw komen. Het gaat immers om mensen die steun krijgen vanuit diverse wetten vanwege hun complexe ondersteuningsvraag. Door de scheiding van de wetten gaat het te vaak over onder welke wet iemand valt en te weinig over wat iemand nodig heeft. Gemeenten lijken niet voldoende expertise in huis te hebben om de ondersteuningsvraag goed in beeld te krijgen en kennen de professionals met specialistische kennis van deze doelgroepen nog onvoldoende. In de situaties waarin het wijkteam en specialisten al wel samenwerken, zijn de professionals uit de praktijk positief.
Wees alert
De zeventien professionals waar Vilans mee sprak, komen met mogelijke oplossingen om te voorkomen dat deze mensen tussen wal en schip vallen. Hun belangrijkste advies voor wie werkt in de eerste lijn: wees bewust van deze groepen cliënten, juist omdat je aan de buitenkant niet ziet dat ze ondersteuning nodig hebben.