Maak samenhang en samenwerking het leidend principe in de zorg, is de oproep in het pamflet Zorg voor Samenhang van Huisartsenactiecomité Het Roer Moet Om. De oproep is binnen een week door meer dan 3000 huisartsen onderschreven ‘Het is een oproep die ik alleen maar kan ondersteunen’, zegt minister Bruno Bruins (VWS, medische zorg) in zijn reactie. ‘Ik lees het pamflet als een appèl op de overheid om hierin een actieve rol te nemen en dat is ook precies wat wij als ministerie doen met onze hoofdlijnenakkoorden met de veldpartijen.’ Als huisartsen zien wij dit compleet anders.
Een hoofdlijnenakkoord met de veldpartijen is niet het antwoord op de indringende problemen van ons huidig zorgsysteem. De alarmerende berichten in de pers zijn het topje van de ijsberg: Een huisarts die patiënten met ingewikkelde problematiek niet snel genoeg kan verwijzen voor gespecialiseerde hulp. Ambulances die vrijwel dagelijks te horen krijgen dat de SEH van het dichtstbijzijnde ziekenhuis een patiëntenstop heeft , onverantwoorde wachttijden op een SEH van een Universitair Medisch centrum. Een ziekenhuisbestuurder die sturing eist op de acute zorg omdat spoedvragen overal in Nederland adequaat beantwoord moeten kunnen worden. Kwetsbare ouderen die langer thuis moeten wonen maar voor wie geen thuiszorg beschikbaar is. Op twitter circuleren talloze schrijnende verhalen, veelal over echt kwetsbare en zieke patiënten. Triest genoeg is juist deze groep patiënten steeds vaker de dupe van falende regie en weeffouten in het zorgstelsel. Terwijl relatief gezonde en assertieve mensen voor minder ernstige gezondheidsproblemen wel hun weg kunnen vinden naar het ruime behandelaanbod van psychologen en zelfstandige behandelklinieken. De zorg loopt vast, het komt nu aan op politieke moed en regie om oplossingen te bewerkstelligen en keuzes te maken, waarbij het eigen (legitieme) belang van zorgaanbieders ondergeschikt is aan het algemeen belang.
Toegankelijkheid van zorg is een groeiend probleem, daar waar de minister praat over keuzevrijheid. Hij is persoonlijk blij te kunnen kiezen in de zorg: helaas valt er in steeds meer regio’s helemaal niets meer te kiezen, krijgen met name kwetsbare personen niet of veel te laat de hulp die zij nodig hebben, gaan ziekenhuizen failliet, nemen gedesillusioneerde zorgverleners ontslag. Het tekort aan verpleegkundigen, aan psychiaters, aan huisartsen is ook een verdelingsvraagstuk. Men probeert te werven aan de voordeur, maar door achterdeur lopen de zorgprofessionals weg. Ook het aantrekkelijk maken van blijven werken in de zorg vraagt om landelijk beleid.
De politiek kan de verantwoordelijkheid voor inrichting van de zorg niet delegeren aan elkaar beconcurrerende zorgverzekeraars, aan gemeentes, ziekenhuizen, thuiszorg- en huisartsenorganisaties. De politiek heeft de plicht om een overstijgende visie te hebben op het herinrichten van de zorg. De politiek behoort een cultuur te scheppen van vertrouwen, elkaar durven aanspreken en rekenschap afleggen over kwaliteit. Het stelt niet gerust dat de Minister van mening blijft dat Hoofdlijnenakkoorden, de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en het opstellen van een “werkagenda” de problemen gaan oplossen. Wij vinden dat de Minister initiatief moet nemen voor beleid om blokkades, financiële schotten en onnodige bureaucratie aan te pakken die regionale samenwerking en samenhang in de zorg frustreren. Beleid waarbij recht wordt gedaan aan de fors oplopende regionale verschillen, niet alleen in beschikbare voorzieningen maar ook in populatie.
Het Roer Moet Om vraagt daarom drie dingen aan de minister;
- Herken en erken de blokkades en financiële schotten die samenwerking frustreren en bureaucratiseren
- Stop het weglopen van zorgprofessionals door meer erkenning van en vertrouwen in de kwaliteit van hun werk. Alleen zo kan adequate zorg beschikbaar en betaalbaar blijven.
- Herpak het politieke mandaat, maak beleid in plaats van verantwoordelijkheden te delegeren aan marktpartijen. Zorg is gebaat bij een duurzame herinrichting en pijnlijke keuzes. Dat is het mandaat en de verantwoordelijkheid van de politiek
En voor iedereen die het met ons eens is, teken mee op Het roer moet om!
Omdat in ons zorgsysteem de wil tot samenwerking leidend moet zijn en niet de opdracht tot concurrentie.
Namens Actiecomité Het Roer moet om,
Peter de Groof, Bart Meijman en Toosje Valkenburg, huisartsen