ZonMw coördineert een actieprogramma om op lokaal en regionaal niveau projecten tot stand te brengen die tot doel hebben de aanpak voor mensen met verward gedrag te stroomlijnen. De toename van het aantal E33-meldingen door de politie (code voor: overlast door persoon met verward gedrag) vormde in 2016 de concrete aanleiding voor de komst van dit programma Lokale initiatieven voor mensen met verward gedrag.
“Er moest een sluitende aanpak komen die ruimte biedt aan alle facetten van de ondersteuning en opvang van deze mensen en de zorg voor hen”, vertelt programmamanager Lisanne Hogema. “Om dat mogelijk te maken, financiert en faciliteert het actieprogramma domein-overstijgende en persoonsgerichte projecten en initiatieven.”
Negen bouwstenen
Samenwerking – tussen zorgaanbieders, gemeenten, politie, maatschappelijke opvang en cliënten(organisaties) – was een nadrukkelijk uitgangspunt voor deze projecten en initiatieven. En ze moesten gebaseerd zijn op de negen bouwstenen van het Aanjaagteam verwarde personen:
- Inbreng mensen met verward gedrag en hun omgeving
- Preventie en levensstructuur
- Vroegtijdige signalering
- Melding
- Beoordeling en risicotaxatie
- Toeleiding
- Passend vervoer
- Passende ondersteuning, zorg en straf
- Informatievoorziening
Wijk-GGD’er
Sinds de start van het programma in 2018 zijn veel projecten financieel mogelijk gemaakt. “Veel op gemeentelijk niveau, maar ook regionaal”, vertelt Hogema. “We wilden het de ruimte geven om goed van de grond te komen. De problematiek is complex en niet alles is op gemeentelijk niveau op te pakken. Denk onder meer aan vervoer van verwarde personen of het inrichten van een meldpunt voor niet-acute situaties. Bij gemeentelijke projecten zijn bijvoorbeeld initiatieven voor de inzet van wijk-GGD’ers gefinancierd. Een wijk-GGD’er gaat zo snel mogelijk op iemand met verward gedrag af om escalatie te voorkomen. Een verbindende functie tussen openbare orde en veiligheid dus, waarbij samen met ketenpartners wordt bepaald welke aanpak voor iemand nodig is. Die wordt dan ook direct geregeld. Dit voorkomt onnodige politie-inzet.”
Interactieve landkaart
ZonMw heeft een interactieve landkaart ontwikkeld, die laat zien welke projecten waar in het land lopen. Verder organiseert ZonMW samen met VNG en Impuls Werkplaats een talkshowreeks. In zes talkshows wordt aandacht besteed aan thema’s die bijdragen aan een meer inclusieve samenleving met passende zorg en ondersteuning. Hierin komen ook projecten van het Actieprogramma lokale initiatieven voor mensen met verward gedrag aan bod.
Verward gedrag
Daarop aansluitend is er een podcastreeks over het includeren van mensen met een (psychische) kwetsbaarheid in onze samenleving. Onderzoekers, professionals, ervaringsdeskundigen en beleidsmakers vertellen hoe een inclusieve samenleving eruit zou kunnen zien. En wat nodig is om dat te bereiken. Tot slot is er een overzicht van een aantal publicaties die duidelijk maken wat er in verschillende projecten wordt gedaan op het gebied van verward gedrag. Die zijn hier, hier, hier en hier te zien.